Artık parmaklarınızı delmek zorunda kalmayacaksınız
Bu belirtiler varsa TİP1 Diyabet hastası olabilirsiniz.
TİP1 Diyabet yani halk arasında şeker hastalığı ile mücadele yöntemlerini, hem aynı hastalığı yaşayan hemde hastalıkla savaşmak için Ege Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünü okuyarak bu hastalıktan muzdarip tüm hastalara yardımcı olmak isteyen Arda Can Gülşen ile konuştuk.
Gülşen, TİP1 diyabet hastalarının günde 8 kez kan şekerlerini ölçmeleri gerektiğini bu ölçümü yaparken kan almak için parmaklarını deldiğini belirtti. Gülşen, sensör adını verdikleri cihazla çalışan insülin pompaları ile beraber hastaların günde 8 kere parmaklarını delmek zorunda kalmayacağını vurguladı. Arda Can Gülşen, bu cihazların ücretlerinin devlet tarafından karşılanması için gerekli çalışmaların yapıldığını belirtti.
Gökdeniz Engin: Öncelikle sizi tanıyalım?
Arda Can Gülşen: ''Ben Arda Can Gülşen. 22 yaşındayım. Ege Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezunum. Aynı zamanda TİP1 Diyabet hastasıyım. Beslenme bölümünü tercih etme sebebim TİP1 Diyabet hastalığını yaşamakta olmam. Bu hastalıkla hem kendim savaşmak için hemde savaşmak isteyenlere destek olmak için Beslenme ve Diyetetik bölümünü okudum.
Gökdeniz Engin: TİP1 Diyabet nedir?
Arda Can Gülşen: ''Aslında bunun ayrımını iyi yapmak gerekiyor. Biliyorsunuz bir çok diyabet çeşidi var. TİP1, TİP2, Mody, Lada. TİP1 Diyabet, pankreas'ın hiç insülin üretemediği pankreas'taki beta hücrelerinin İnsülin üretimini sonlandırdığı bir rahatsızlık. Vücudumuz da mutlak İnsülin eksikliği olarak karşımıza çıkıyor ve hastaların insülin kullanma zorunluluğu ortaya çıkıyor. Herhangi hap veya başka bir şekilde tedavisi mümkün değil. Hastalarımız kalem şeklindeki insülin iğneleri ile veya insülin pompası şeklindeki tedavilerle hayatlarını sürdürmeye devam ediyorlar.''
İnsülin salgılanmazsa vücudumuzda neler oluyor?
''Pankreas bir çok hormonun, enzimin üretildiği bir organ. Bu salgılanan hormonlardan en önemlisi ise İnsülin. Vücutta İnsülin üretilmediği zaman peki neler oluyor? İnsülin üretilmediği zaman vücudumuza aldığımız besinler yapı taşlarına parçalanıyor. Karbonhidratlar glikoza kadar parçalanıyor, proteinler aminoasitlere kadar, yağlar yağ asitlerine kadar parçalanır. Bu karbonhidratların parçalanması sonucu ortaya çıkan glikoz molekülleri yani şeker molekülleri İnsülin sayesinde hücre içine alınır ve bu hücre içine alınan şeker bize enerji verir. İnsülin olmadığı zaman bu hücre içine alınma olayı gerçekleşmez ve vücudumuz enerjisiz kalır. Enerjisiz kalan vücut, yağları ve başka yapı taşlarını kullanmaya başlar. Bu da vücudumuz da çeşitli problemlerin yaşanmasına yol açar. O yüzden İnsülin bizim vücudumuz için mutlak gerekli olan hormonlardan biridir. Çok önemlidir.
İnsülin'i vücudunuz üretemediği zaman ilk etapta kişi çok yoğun şekilde susamaya başlıyor. Çok idrara gitmeye başlıyor. Enerji kullanamadığı için yağları yakmaya başlıyor ve kilo kaybı ortaya çıkıyor. Ağız kuruluğu, gözlerde bulanıklaşma, çok uyku durumu, çok yorgunluk, ağızda asit kokusu vb. problemlerle kendini belli ediyor.
TİP1 Diyabet belirtileri ile karşılaştığımız da ilk ne yapmalıyız?
''Bu tür şikayetlerle karşılaşanların ilk olarak dahiliye ve endokrin hekimine gitmeleri gerekiyor. Onlar zaten ilk olarak kan tahlili isteyeceklerdir. Kan tahlilinde açlık şekerine ve üç aylık kan şekeri ortalaması dediğimiz hemoglobin a1c testine bakarak tanıları konulur. Ve sonrasında mutlaka iyi bir diyetisyen desteği ile beslenme programlarını oluşturmalılar. Tüm TİP1'lilere tavsiye edeceğim en önemli nokta karbonhidrat sayımı dediğimiz ,tükettiği karbonhidrat miktarına göre ne kadar insülin yapacağını gösteren bir formül var bunu mutlaka öğrenmelerini tavsiye ediyorum. Karbonhidrat sayımı yöntemi ile hayatlarındaki rahatlamayı kendileri de göreceklerdir.''
Spor yapmak insülin duyarlılığını arttırır
''Mutlaka spor yapmaktan geri kalmasınlar. Çünkü spor vücudun insülin'e duyarlılığını arttırıyor ve kullandığımız insülin'in vücudumuz da gösterdiği etkiyi arttırıyor. Bu da bizim hastalıkla daha kolay savaşmamızı sağlıyor. Stresten mutlaka uzak durmalarını tavsiye ediyorum. TİP1 hastaları neden bu hastalık beni buldu? Çok kötü birşey gibi düşünüp içine kapanıp ruhsal sorunlara kendilerini sürüklemesinler. Bunu kabullenip bu konuda uzman kişilerden destek alarak, multidisipliner bir yaklaşımın üyesi olarak tedavilerini almaları ve bundan korkmamaları gerektiğini tavsiye ediyorum. Onlar gereken desteği aldıkça hayatlarındaki değişimin farkına varacaklardır.''
TİP1 Diyabet hastalarının hayatını daha kolay hale getirecek cihazın ücretsiz olması için çalışıyoruz
''insülin iğnesi dışında sürekli yanımda taşıdığım bir insülin pompam var. Bu insülin pompası sürekli olarak şekerimi takip edebilen bir cihaz. Bu benim hayatımı oldukça kolaylaştırıyor çünkü şeker hastalarının en büyük problemlerinden birisi anlık olarak kan şekerlerini takip edememeleridir. Çünkü devletimiz yeterli miktarda kan şekeri striplerinin ölçüm ücretini karşılamamakta. Günde belli bir miktar ölçememize izin vermekte. Ama bir TİP1 diyabetli günde en az 8 defa kan şekerini ölçmeli. İnsülin pompamızda, gelişmiş bir insülin pompası olduğu için sensör adını verdiğimiz cihazla çalışıyor ve anlık olarak kan şekerini takip ediyorum.Zaten bu cihazların ücretsiz olması için gerekli çalışmalar yapılmakta. Konu ile ilgili bu hastalığı yaşayan ve bu hastalıkla mücadele eden biri olarak bende elimden geleni yapıyorum. Durumu olan tüm hastalarımıza sensörlü insülin pompasını kullanmalarını öneriyorum. Eğer pompa kullanamıyorlarsa SCM dediğimiz sürekli şeker ölçen cihazları tavsiye ediyorum.'' diye konuştu.