Zeytin talanı için yeni plan
Danıştay'ın Yırcalıların açtığı dava neticesinde zeytinliklerin talan edilmesini engelleyen kararının ardından hükümet geçmişte tasarladığı zeytinlikleri talana açan yasa tasarısı çalışmalarını hızlandırıyor
AKP’nin 16 Haziran 2014’te TBMM’ye sunduğu “Elektrik Piyasası Kanunu ile Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması” kanun tasarısıyla zeytinlik alanlar yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. 12 dekar ve altındaki zeytin alanlarının kesilebilir ağaç konumunda kalmasının ardından, bu tasarı yasalaşırsa 25 dekar altındaki zeytin alanları kesilebilir ağaç statüsünde yer alacak. Soma'nın Yırca köylülerinin zeytinliklerinin Kolin inşaat tarafından talan edilmesini engellemek için açtığı davada Danıştay gerekçeli kararında, zeytinliklerin yok edilmesinin önüne geçmişti. Danıştay'ın karar öncesinde Kolin tek bir seferde köylüleri darp ettirerek 6 bin zeytin ağacını yok etmişti.
Zeytincilik yok ediliyor
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Gürkan Renklidağ tasarı hakkında yaptığı açıklamada, “Böyle bir yasa tasarısı zeytincilik için bir cinayettir. Tasarı yasalaştığı takdirde tarımsal ve sektörel çok ciddi bir zarar oluşacaktır. Eğer bir karar çıkacaksa da, çiftçi ve sektör içerisindeki kurumların görüşleri alınarak yapılması gerekiyor. Zeytinciliğin kaderi böylesi bir yasa tasarısıyla belirlenemez” dedi. Renklidağ, bölgedeki zeytinliklerin hali hazırda zarar görmeye devam ettiğini ancak söz konusu tasarının yasalaşmasının Ege'deki zeytinciliğin ölüm ilamı anlamına geleceğini ifade etti.
Zeytin Dostu Derneği Başkanı Abidin Tatlı, “Tüm dünyada kanunsuz bir şekilde korunan zeytin ağaçlarını, biz kanunla bile koruyamıyoruz. Siyasi iktidarların ellerinde bir oyuncak halini alan kanunlara, biz zeytinlerimizi vermeyeceğiz” dedi. Olayları siyasi boyuta çekmeden zeytinlerin ve zeytinciliğin korunması gerektiğini belirten Tatlı, “Biz dernekler, STK’lar olarak bu yasa tasarısının çıkmasını istemiyoruz. Bu yasa tasarısı kanunlaştığı takdirde zeytinlik alanlardan bahsetmek mümkün olmayacaktır” dedi.
Yeni tasarı ne getiriyor?
1939 yılınca çıkan kanunda zeytin ve zeytincilik büyük oranda korunuyordu. 1939’dan beri yürürlükte olan 3573 sayılı kanunda şöyle: Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının iznine bağlıdır. Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması halinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10'unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu halde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez, izinsiz kesenler veya sökenlerden ağaç başına iki milyon liradan beş milyon liraya kadar hafif para cezası alınır. Kesilen ve sökülen ağaçlar müsadere edilir.
AKP’nin zeytin alanlarını yok etmek üzere hazırladığı yasa tasarısında ise şöyle: Tasarının 4. maddesine göre, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından izin alınmak suretiyle 25 dekarın altında kalan işletmelerin zeytinlik olarak kabul edilmemesi nedeniyle bu alanlarda zeytinyağı fabrikaları, tarımsal sanayi işletmeleri, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri yapılıp işletilebilmesi hedefleniyor.